“De Griekse keuken moet z'n marketing bijschaven.” Aldus actrice Anna Drijver van “Undercover” onlangs in Het Nieuwsblad. Nu hadden wij zelf ook nog nooit van Anna Drijver gehoord, wat dat van die marketing enigszins relativeerde, maar de uitspraak bleef wel hangen. Want inderdaad, vergeleken met de Italiaanse, Franse of zelfs Spaanse keuken, is de kennis over de Griekse kookkunsten in onze contreien eerder belabberd. Vraag aan 5 willekeurige Vlamingen om een aantal gerechten uit de Griekse keuken op te sommen en je ziet vanzelf dat het klopt. Moussaka, tzatziki, een sla met feta. The end.
Nu vrezen we dat omgekeerd de Grieken ook niet bepaald veel Belgische gerechten zullen kunnen opsommen – of Hollandse, om in de nationaliteit van de actrice te blijven – maar het mag toch raar heten dat een land waar we al zo vaak tot aan de ellebogen onze duimen en vingers aflikten alhier niet bepaald de beste reputatie heeft. Waar ligt dat toch aan?
Ligt het aan de producten? Een Griekse tomaat is geen Belgische, om over de uien, komkommers of zelfs simpelweg de sla nog te zwijgen. De groenten en het fruit uit het zuiden zijn vechters, en dat proef je. Wie net als in Griekenland hier een halve citroen over zijn souvlaki zou uitknijpen slaat de saté dood in plaats van hem te verheffen. Dat gezegd, het verhindert ons niet om pasta, pizza of tapas te maken in alle maten en vormen. We vinden best wel goede tomaten als we zoeken, en zoniet is een fles goede passata ook al iets.
Ligt het aan de Griekse gemeenschap? Die is – in vergelijking met de Italiaanse, Spaanse, Marokkaanse of Turkse – beduidend kleiner. Minder Grieken maakt minder Griekse koks en minder Griekse restaurantjes. Toch? Ach nee. In gelijk welke middelgrote Vlaamse stad is er een Zorba, Mykonos of Athene te vinden. Gekend om hun fikse porties, hun gegrild vlees en een glas ouzo of retsina. De Griekse gemeenschap is vaak verdwenen, de restaurantjes zelf houden stand.
Of ligt het aan de Griekse keuken zelf? Wat wij hier kennen is vooral de Griekse gaarkeuken. Charmant, zoals in de restaurantjes vlakbij het Brusselse Zuidstation, of ‘herverpakt’ als schotel met Griekse pasta of frietjes in de Zorba. De hoofdmoot van het Grieks eten in ons land ligt op deze Griekse ‘dagschotels’. Snel en stevig eten boordevol energie voor over de middag. Perfect voor de Grieken die hier in de fabrieken of de mijnen kwamen werken. Niet noodzakelijk lekker of verfijnd. Maar opnieuw is dat niet het hele verhaal. Want elke Zorba heeft wél minstens één schitterend gerecht op de kaart. Een recept van oma, een geflambeerde kaas, een pasta met zeevruchten. Wie zoekt, die vindt.
Wat bedoelt Anna Drijver dan precies? Waar heeft ze een punt? Hoe komt het dat ze – op trip met Sergio Herman door enkele Griekse eilanden – zo verrast is door het Griekse eten? Laten we proberen in haar plaats te antwoorden. Grieks eten in Griekenland – voor wie buiten de toeristische paden gaat – is vaak bijzonder lekker door vier kwaliteitsverhogende kenmerken. 1. de producten 2. de manier van eten 3. traditie en 4. fierheid.
Producten? Giet goede olijfolie over een Griekse sla met tomaten die niet uit de koelkast komen kleine komkommers en rode ui. Pimp met zeezout. Altijd en overal lekker. Manier van eten? Eet samen, niet apart. Laat één iemand bestellen, gooi de tafel vol en prik vervolgens in dezelfde schotels, geef er commentaar op. Traditie? Eet hetzelfde op verschillende plaatsen en vergelijk. Geef opnieuw commentaar, roep uit hoe geweldig het is. Dat brengt ons bij fierheid: chefs die beter willen doen, met goede producten van Michalis die ze kennen of tomaten uit eigen tuin, met lef in wat ze maken en plezier in wat ze horen. De klanten wéten waar je de beste inktvis kan eten of de knisperigste octopus, en zullen niet nalaten dat te benadrukken. Hetzelfde voor de chef zelf.
Maar dat is dus allemaal in Griekenland. Kunnen we, om terug te komen op de suggestie van Anna Drijver, deze wonderlijke kwaliteitsketting naar hier transporteren? Natuurlijk kan dat. Alleen vraagt het misschien niet zozeer om marketing, maar eerder om een verandering in de manier waarop we Grieks gaan eten en appreciëren. We deden het bij de Italiaan, waar we de pizza met ananas terzijde schoven en nu echte pasta bolognese eten met enkel een vork. We zoeken het bij de Chinees, waar we zoetzuur vervangen door verse gember, lente-ui en stokjes. Nu de Griek nog? Laten we beginnen – de volgende keer als we Grieks gaat eten - de individuele borden aan de kant te schuiven en samen de kaart te ontdekken. We horen graag jullie tips!
