De Grieken wensen elkaar voor het nieuwe jaar 'kali chronia' - een goed jaar - en 'chronia polla', wat letterlijk vertaald ‘jaar veel’ betekent maar waar ze ‘nog vele jaren’ mee bedoelen. Geen mens lijkt zich die taalvervreemding aan te trekken, chronia polla is een containerbegrip voor de gelegenheid. Zoals ‘Beste wensen’ bij ons. Het is een warm dekentje, een woordelijke omhelzing. Overal waar je komt weerklinkt dan ook vrolijk en liefst twee keer Chronia polla! Chronia polla!
Ook bij ons voelen de nieuwjaarswensen dit jaar anders aan. Weg met het obligate gelukkig nieuwjaar, de groet is gemeend en gaat warm heen en weer. Buiten, naar de buren op afstand. Binnen, aan de telefoon voor onze vrienden en familie. Beste wensen! Beste wensen! Je glimlacht en, het is vast de koude, voelt de warmte in je gezicht. Zelfs ‘Een goede gezondheid’ klinkt dit jaar anders, niet?
Toch gaan we nog even moeten oefenen voor we het niveau Griekenland bereiken. Er is enerzijds de begroeting zelf, die na ‘vele jaren’ overgaat in ‘een goed jaar’, vervolgens ‘hoe gaat het met u’ en nog even ‘alles goed?’. Begroeten is een kunst. Daarnaast zijn er ook de vele gelegenheden waarop de Grieken ‘jaar veel’ kunnen zeggen. Er zijn de feestdagen, met vooral superfeestdag Maria Hemelvaart op 15 augustus, de dag waarop zelfs wie zijn rijbewijs kwijtspeelde dat even terugkrijgt om zijn geboortedorp te kunnen bereiken. Maar ook oxi-dag/nee-dag op 28 oktober, de dag waarop het nee van Griekenland aan Mussolini herdacht wordt. Ook dan weerklinkt Chronia polla.
Chronia polla bevat zelfs nog een extra streep emotie. Het kan voor de Grieken niet alleen het individu omhelzen, maar de hele gemeenschap. Voor velen heeft het zelfs een religieuze klank en geldt het als een zegen. Het is de omhelzing van de zeeman voor én na de lange tocht. Een pasgetrouwd koppel wens je Chronia polla. Een nieuw kind? Chronia polla. Griekenland wint het Europees voetbalkampioenschap? Chronia polla.
Ze gaan de warmte nog nodig hebben, de Grieken. Zopas is in het land één van de zwaarste lockdowns van Europa ingegaan, met huisarrest tussen 21u en 5u ’s ochtends en enkel noodzakelijke verplaatsingen. Ter vergelijking: het aantal besmettingen per dag ligt onder de driehonderd, maar het Griekse zorgsysteem staat na tal van besparingsrondes nog steeds onder druk. Dat het land verhoudingsgewijs veel ouderen telt na het vertrek van vele jongeren doet de cijfers ook geen goed.
We wensen het dan maar vanop een afstand. Vele jaren, een goed jaar, een beter jaar, beste wensen én een goede gezondheid. Ook voor jou, beste lezer. Kali chronia en chronia polla. En veel warme kaakjes van de mensen om je heen.
